कोंकणी व्याकरणाचो पाठ विशेशण पळोवया.

सकयल कांय उतरां पुंजे दिल्यात ते वाचात.

1. हांगा सुंदर फूल फुललां.

2. थंय धवो पारवो बसला.

3. राधे कडेन चार पुस्तकां आसात.

4. ताका तांबडी गाडी आवडटा.

5. अनील हो शिटूक भुरगो.

6. ती बायल बरो वावर करता.

ह्या वाक्यांनी फूल, पारवो, पुस्तकां ह्या नामां विशीं खास माहिती मेळटा ती अशी-

सुंदर फूल

धवो पारवो

चार पुस्तकां

ताका, तो, ती ह्या सर्वनामां विशीं खास माहिती मेळटा ती अशी-

तांबडी गाडी

शिटूक भुरगो

बरो वावर

विशेशणाची व्याख्या –

नामां विशीं वा सर्वनामां विशीं विशेश वा खास माहिती दिवपी उतरांक विशेशण अशें म्हणटात.

अभ्यास

सकयल दिल्ल्या वाक्यांतलीं विशेशणां वळखून बरयात.

1. पावसा दिसांनी थंड वारें व्हांवता.

जाप – थंड

2. आमच्या घरा मुखार एक रूख आशिल्लो.

3. निळो दर्या पळोवंक लोक गोंयांत येतात.

4. म्हजो इश्ट कोडू वखद घेना.

5. युगाचो तेजवंत तारो अस्ताक गेलो.

6. काल हांवें व्हडलें घर पळयलें.

7. रुखार धा पेरां पिकल्यांत.

8. हो खूब मोटो काजू.

9. रमेश लांब मनीस.

10. तांगेर धवी गाय आसा.

विशेशणांचे प्रकार

1. गूण विशेशण –

कांय देखी पळोवया –

1. ब्रायन शाणो भुरगो.

2. आळशी माजर न्हिदलां.

3. निळ्या मळबांत सवणें उडटा.

4. राजेशालें गांवांत घर आसा. तें व्हडलें आसा.

5. थंय सायकल आसा. ती मोडकी आसा.

‘शाणो’, ‘आळशी’, ‘निळ्या’ हीं विशेशणां. तीं ब्रायन, माजर आनी मळब ह्या नामांची विशेश माहिती दिता. तेच परी ‘व्हडलें’ आनी ‘मोडकी’ हीं विशेशणां तें आनी ती ह्या सर्वनामां विशीं खास माहिती दिता.

शाणो भुरगो     –  गूण

आळशी माजर   –  दोश

निळें मळब     –   रंग

व्हडलें घर      –   आकार

मोडकी सायकल –   स्थिती

म्हणल्यार हीं विशेशणां नामांचो आनी सर्वनामांचो गूण, दोश, रंग, आकार, स्थिती सांगता.

गूण विशेशणाची व्याख्या –

जें विशेशण नामांचो वा सर्वनामांचो गूण, दोश, रंग, आकार वा स्थिती दाखयता ताका गूण विशेशण अशें म्हणटात.

2. संख्या वा अंक विशेशण –

कांय देखी पळोवया –

1. हांगा दोन सवणीं बसल्यांत.

2. मेजार पेनां आसात. तीं पांच आसात.

3. हांवें ताका वीस रुपया दिले.

4. थंय खुरच्यो आसात. त्यो चार आसात.

5. भायर आठ भुरगीं खेळटात.

दोन, पांच, वीस, चार, आठ हीं विशेशणां आसात. तीं नामां विशीं वा सर्वनामां विशीं संख्या वा आंकडो दाखयता. 

संख्या विशेशणाची व्याख्या –

जीं विशेशणां नामांची वा सर्वनामांची संख्या दाखयता तांकां आमी संख्या वा अंक विशेशण म्हणटात.

3. परिमाणवाचक विशेशण –

कांय देखी पळोवया-

1. आयज बाजारांत कमी लोक दिसतात.

2. खेळामळार चड भुरगे क्रिकेट खेळटात.

3. तो जायतीं फळां विकता.

4. डब्यांत म्होंव आसा. तें इल्लें आसा.

5. माडाक नाल्ल लागल्यात. ते खूब आसात.

कमी, चड, जायतीं हीं विशेशणां आमकां लोक, भुरगे आनी फळां ह्या नामां विशीं जाल्यार इल्लें आनी खूब हीं विशेशणां आमकां तें आनी ते सर्वनामां विशीं अदीक वा चड माहिती दिता आनी तांचे परिमाण दाखयता.

परिमाणवाचक विशेशणाची व्याख्या –

जें विशेशण आमकां नामाचें वा सर्वनामाचें परिमाण सांगता ताका परिमाणवाचक विशेशण अशें म्हणटात.

4. सर्वनामी विशेशण

कांय देखी पळोवया-

1. तो तरनाटो धांवता.

2. ती चली अभ्यास करता.

3. ते दादले काम करतात.

4. हे कावळेकांव कांव करतात.

5. त्यो बडयो भायर उडय नाका.

तो, ती, ते, हे, त्यो हीं सर्वनामां पूण हीं सर्वनामां तरनाटो, चली, दादले, कावळे आनी बडयो ह्या नामां वांगडा येवन त्या नामां विशीं चड माहिती दिता देखून तीं विशेशणां जातात.

सर्वनामी विशेशणाची व्याख्या –

जें सर्वनाम नामां वांगडा येवन नामां विशीं विशेश माहिती दिता ताका सर्वनामी विशेशण अशें म्हणटात.

अभ्यास

सकयल दिल्ल्या वाक्यांत विशेशणां सोदून कसलीं तीं बरयात.

1. श्वेता हें सुवार्थीचली.   

जाप – सुवार्थी – गूण विशेशण.

2. जयवंतान पन्नास आंबे हाडले.

3. राधाक धाकटुली भयण आसा.

4. संजूबाबा चड उलयता.

5. पाडेलीन देडशे नाल्ल पाडले.

6. तीं सवणीं मळबांत उडटात.

7. गोंयचो तेजवंत तारो अस्ताक गेलो.

8. हो बुकलो नुस्तें खायना.

9. शाळे मुखार एक रूख आशिल्लो.

10. रजनी कोडू वखद घेतलें.

Contributed by H. Manoj