लेखकाची वळख
डॉ. हनुमंत चोपडेकार हांचो जल्म 1973 वर्सा जालो. ताळगांवच्या गोंय विद्यापिठांत कोंकणी विभागाचे ते मुखेली आसात. ताचे पयलीं मडगांवच्या चौगुले म्हाविद्यालयांत ते कोंकणीचे प्राध्यापक आशिल्ले. तांणी कोंकणींत पीएचडी केल्या. ते उत्कृश्ट कवी. तांणी हेर साहित्य प्रकारूय केळयल्यात. नाटककार, समिक्षक, बालसाहित्यीक म्हणून लेगीत तांची वळख आसा.
तांचीं वेगवेगळीं पुस्तकां उजवाडाक आयल्यांत आनी तांकां वेगवेगळ्या क्षेत्रांत पुरस्कार मेळ्ळ्यात. तांणी व्हड-व्हड साहित्यिकांच्यो मुलाखती घेतल्यात. आस्वादन, समिक्षा, संशोधन हे तांचे आवडीचे विशय. ह्या प्रकारां वांगडा सृजनात्मक ललीत साहित्याचेर ते तितलोच मोग करतात.
कोंकणी भाशे खातीर तांचो वावर आनी योगदान.
कवितांची उजवाडावणी :
- राष्ट्रमत
- सुनापरान्त
- गोंय दूरदर्शन
- पणजी आकाशवाणी
आनी हेर विशेशांकांतल्यान कविता उजवाडाक आयल्यात.
तांचें प्रकाशीत साहित्य
- आतां केन्ना तरी फांतोड जातली (कविता झेलो)
- हम होंगे कामयाब (नाटक)
- कैदी नंबर 001 (नाटक)
- कुंवाडी (एकांकी)
- हरी आमचो टेम्पररी (नाटक)
- हांव सायबा मॉडर्न जाता (नाटकुलीं-बालसाहित्य)
- मुक्ती उपरांतचे कोंकणी कादंबरींतली अस्तुरी प्रतिनी (संशोधन –समिक्षा)
- दम दमा दम (नाटक)
- संवसारीक नामनेचे समाजवावुरपी (निबंद-बालसाहित्य)
- 21व्या शेंकड्यांतली कोंकणी एकांकी (संपादीत एकांकी झेलो)
- वळख भाज्यांची (निबंध-बालसाहित्य)
- वळख फुलांची (निबंध-बालसाहित्य)
- रायटर आनी फायटर : रवीन्द्र केळेकार (संपादीत –साहित्य-समिक्षा)
- एक चीट मोगाळ आईक (कविता झेलो)
- तीन मामा एक ड्रामा (नाटक)
- साहित्य धारा (साहित्य समिक्षा)
- पांच कोंकणी नाटकुलीं (नांटकुलीं-बालसाहित्य)
- ओपिनियन पोल : कोंकणी चळवळीचें पयलें पर्व (संशोधन)
- समिक्षा एका साहित्यसाधकाची (संपादीत-साहित्य समिक्षा)
पुरस्कार आनी भोवमान
- कोंकणी भाशा मंडळ, गोंयचो ‘सर्गेस्त रॉक बार्रेत यादस्तीक साहित्य पुरस्कार’ (2009)
- गोवा कोंकणी अकादेमीचो उत्कृश्ट ग्रंथ साहित्य पुरस्कार (नाटक विभाग-2010)
- फोंडें जेसीचो ‘युथ आयकॉन पुरस्कार’ (2010)
- पार्वतीबाई चौगुले महाविद्यालयाचो ‘उत्कृश्ट शिक्षक पुरस्कार’ (2010)
- सर्गेस्त मेघश्याम नायक यादस्तीक युवा साहित्य पुरस्कार (2012)
- सर्गेस्त सविता सदानंद खानोलकार यादस्तीक नाट्य लेखन पुरस्कार (2012)
- कला आनी संस्कृती संचालनालयाचो ‘युवा सृजन पुरस्कार’ (साहित्य सेवे खातीर 2014)
- विजयानंद ज्ञानप्रसारक संस्थेचो ‘विद्यार्थी सन्मान (2016)
- उर्मी प्रकाशन, औरंगाबादचो ‘राष्ट्रीय उर्मी काव्य पुरस्कार’ (2018)
- पार्वतीबाई चौगुले महाविद्यालयाचो ‘उत्कृश्ट शिक्षक पुरस्कार’ (संशोधना खातीर, 2018)
- कोंकणी भाशा मंडळ, गोंयचो सर्गेस्त पद्मजा माणिकराव नायक गावणेकार संशोधन पुरस्कार (संशोधन प्रपत्रा खातीर, 2018)
- टी. एम. ए. फावंडेशन, मणिपाल हांचो राष्ट्रीय साहित्य पुरस्कार (साहित्य धारा 2019)
कविता सर्तींनी मेळिल्लीं कांय इनामां
- कोंकणी भाशा मंडळाच्या “स. बाकीबाब बोरकार” यादस्तीक काव्य सर्तींत – ऑगस्ट 1994 (पयलें इनाम)
- कोंकणी अस्मिताय केंद्र, सावयवेरें – जुलय 1994 (दुसरें इनाम)
- सरस्वती वाचनालय, पणजी – फेब्रुवारी 1994 (दुसरें इनाम)
- गोमंतकाची अस्मिता, फोंडें – जानेवारी 1995 (दुसरें इनाम)
- उदेंतेचे वांगडी, दिवचल – डिसेंबर 1992 (उत्तेजनार्थ)
- कोंकणी कला साहित्य केंद्र, कुडचडें – नोव्हेंबर 1994 (उत्तेजनार्थ)
- सी. ई. एस. कॉलेज, कुंकळ्ळी – डिसेंबर 1994 (पयलें इनाम)
- “रसिकरंजन”, वास्को – जानेवारी 1993 (पयलें इनाम)
- गोमंत कला असोसिएशन, मडगांव – जानेवारी 1994 (तिसरें इनाम)
- आमचो पंगड, होंडा – नोव्हेंबर 1993 (पयलें इनाम)
- दामोदर कॉलेज, मडगांव हांच्या “श्रीमती सातपूते स्मृतिचिन्ह” कविता सर्तींत सेगीत तीन वर्सां – डिसेंबर 1992, सप्टेंबर 1994, जानेवारी 1994 (पयलें इनाम)
- तशेंच कॉलेजींतल्या आनी हेर संस्थांच्या सर्तींनी जायतीं इनामां फावो जाल्यांत.
डॉ. हनुमंत चोपडेकार हांच्या कांय पुस्तकांचें थोडक्यांत वर्णन
- समाजभासविज्ञान:
भाशीक आध्ययनाचें आर्विल्लें शास्त्र
ह्या पुस्तकांत भास, तांचें शास्त्रीय स्वरूप, वेवस्था आनी संज्ञापन, वर्गीकरण आनी तरा, भासाभास आनी ताच्यो पुर्विल्ल्यो तशेंच आर्विल्ल्यो परंपरा, भासविज्ञान आनी ताची व्याप्ती, समाजभासविज्ञान आनी ताचीं खाशेलपणां, समाजभासविज्ञान अभ्यास शाखेचें आंतरविद्याशाखीय अभ्यासक्षेत्र, तातूंत आवयभास आनी सांस्कृतीक भास हांचें म्हत्व, भाशीक सापेक्षताय, एकभाशीकताय, व्दिभाशीकताय, भोवभाशीकताय, प्रमाण बोली आनी प्रमाणोत्तर बोलयो, समाजीक आनी सांस्कृतीक गट, भाशीक बदल, भाशीक भेद आनी भाशीक परिवर्तन, भाशाव्दित्व (डायग्लॉसिया) आनी तातूंतल्यान उप्रासपी भाशीक प्रस्न, समाजभासविज्ञान अभ्यासशाखेचो मुखेल घटक आनी त्या अनुशंगान मानववंशीय नदरेन कोंकणी भाशेची इतिहासीक, समाजीक आनी सांस्कृतीक स्थित्यंतरां, आनी अश्या साबार विशयांची मांडणी ह्या पुस्तकांत आसपावल्या.
- साहित्य धारा
डॉ. हनुमंत चोपडेकार ह्या पुस्तकाच्या आदारान सांगपाचो यत्न करतात, समिक्षा म्हणल्यार ‘सम्यक् ईक्षा’ म्हणजेच, एकाद्रे कलाकृतीचो सखोल अभ्यास करून वटस्थपणान ताचो नियाळ प्रस्तूत करप. वेंचीक साहित्यकृतीचो अभ्यास करतना तिचो आस्वाद घेवप आनी ताची गुणवत्ता थारोवप हें साहित्य-समिक्षेचें मुखेल प्रयोजन आसता. चिकित्सक मनशाक केल्लो साहित्याचो सखोल अभ्यास तातूंत आसपावता. ‘साहित्य धारा’ ही प्रस्तूत कलाकृती म्हणल्यार समिक्षेच्या दर्यांत एका सामान्य आस्वादकान मारिल्ली एक बुडी. फकत एकाद्र्या पुस्तकाचें परिक्षण करपाचो हो यत्न न्हय तर गोंय, कर्नाटक आनी केरळ वाठारांतल्या वेंचीक कोंकणी साहित्यकृतींची चिकित्सक मोलावणी करतनाच कोंकणी साहित्यांतल्या विंगड विंगड प्रवाहांचो सोद आनी वेध घेवपाचो हो प्रारंभीक वावर. बरोवपी आनी वाचपी हांचो कलात्मक संगम घडोवन हाडपाचो हो तांचो संकल्प.
• मुक्ती उपरांतचे कोंकणी कादंबरींतली अस्तुरी प्रतिनी
आयज एकविसाव्या शेंकड्यांत कोंकणी कादंबरी ही कोंकणी साहित्याची नवी वळख जावंक पावल्या. एका तेंपार हाताच्या बोटांचेर मेजपाक मेळपी कोंकणी कादंबरी आयज संख्यात्मक तशेंच गुणात्मक नदरेंतल्यानूय नेटान वाडत आसा. कोंकणी कादंबरींतल्यान गोंयच्या समाजांतली बायल मनीस कशी चित्रीत जाल्या, ताचो माग घेवन, ताचें मुल्यमापन करपाचो यत्न हांगा ह्या संशोधन वावरांत जाला. 19 डिसेंबर 1961 दिसा, म्हणजेच गोंयच्या मुक्ती उपरांत उजवाडाक आयिल्ला देवनागरी कोंकणी कादंबरींतली अस्तुरी कादंबरीकारांनी कशी उबी केल्या हाचो सोद ह्या ग्रंथांत आस्पावला.
निश्कर्श
1973 वर्सा जल्मल्ले डॉ. हनुमंत चोपडेकार, कवी, नाटककार, समिक्षक, बालसाहित्यीक अश्या वेगवेगळ्या साहित्य प्रकारांत साहित्य रचपी आनी समाजांत बदल घडोवन हाडपी संवेदनशील लेखक. सखोल संशोधनात्मक वावर करपी मळार उणे लोक आसात. डॉ. हनुमंत चोपडेकार हे कोंकणी संशोधनाचो वावर बेस बरे रितीन हाताळत आसात.
वैष्णवी सुभाष साळगांवकर (विद्यार्थी)
#Hanumant_Chopdekar #Information #Biodata #Essay #Goa #Educational